Loạt bài về Biến cố Tết Mậu Thân
1968
Bài
2:
LỆNH TẤN
CÔNG
TẾT MẬU
THÂN CỦA CỘNG SẢN
Trần
Gia Phụng
Chiến tranh bùng nổ từ năm
1960. Khi khởi sự cuộc chiến, lực lượng
cộng sản (CS) sử dụng chiến thuật du kích, đánh phá khắp nơi trong
nước. Do địa hình rừng núi ở Đông
Dương, Bắc Việt Nam (BVN) là hậu cứ lớn, đưa người và tiếp liệu võ khí,
quân nhu và cả thực phẩm cho quân CS ở Nam Việt Nam (NVN). Đến cuối năm 1967, lực lượng CS ở NVN khá
lớn mạnh, và CS nghĩ rằng đã đến lúc tổng tấn công để tổng khởi nghĩa giành
chính quyền. Trước khi tìm hiểu lệnh
tổng tấn công Tết Mậu Thân (1968) của CS, xin mời theo dõi sơ lược tương
quan lực lượng giữa các bên tham chiến trong trận Tết Mậu Thân (1968).
1.- TƯƠNG QUAN LỰC LƯỢNG
Theo thống kê, vào tháng
12-1967, tổng cộng quân chính quy, nghĩa quân, địa phương quân thuộc Quân
lực Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) là 678,728. (Web:-RVNAF Table.pdf Spreadsheet on troop levels and other
information
<http://www.buttondepress.com/secretstuff/ttu2006/RVNAF%20Table.pdf>),
gồm 4 quân đoàn, đóng ở 4 vùng chiến thuật.
Tổng số quân trên đây gồm có lực lượng tác chiến và thành phần phụ
trách hậu cứ, hành chánh, tiếp liệu quân nhu, quân y …
Quân đội VNCH cho đến cuối
năm 1967 chưa được trang bị võ khí mới, mà vẫn còn sử dụng những loại võ
khí cũ như súng Carbine M1 và Carbine M2 hay súng Garant M1. Các loại súng nầy được sử dụng từ thời
thế chiến thứ hai (1939-1945) ở Âu Châu.
Chỉ một số ít đơn vị đặc biệt mới có súng M16. Máy bay của Không quân VNCH không thể ở
lâu trên không trung nên không thể bay xa để tấn công. Nói chung, sức mạnh quan trọng trong
chiến tranh hiện đại là hỏa lực của quân đội VNCH chưa được mạnh mẽ.
Quân đội VNCH chỉ bảo vệ NVN,
phòng thủ diện địa, chống trả những đợt tấn công của CS trên toàn lãnh thổ
NVN. Quân đội VNCH phải dàn trải lực
lượng khắp nơi để bảo vệ đất đai. Chiến
thuật du kích và khủng bố của CS tuy gây thiệt hại mỗi nơi một ít, mỗi ngày
một ít, nhưng tổng số thiệt hại của quân đội VNCH và quân đội Hoa Kỳ càng
ngày càng nhiều.
Quân đội Hoa Kỳ có mặt trên
chiến trường NVN từ đầu năm 1965, càng ngày càng đông. Vào cuối năm 1967, số quân Hoa Kỳ ở NVN
là 486,000 người. (Đoàn Thêm, 1967
Việc từng ngày, Sài Gòn: Cơ sở Phạm Quang Khai, 1968, California: Nxb.
Xuân Thu tái bản, 1989, tr. 322).
Quân đội Hoa Kỳ được trang bị tối tân và đầy đủ, hỏa lực rất mạnh cả
trên bộ lẫn trên không.
Khác với chiến tranh Triều
Tiên, ở Việt Nam Hoa Kỳ chủ trương chiến tranh giới hạn (limited war), chỉ
hành quân giữ thế thủ ở NVN, không đưa bộ binh tấn công BVN, tránh đụng chạm đến TC. Hoa Kỳ chọn lựa chiến lược nầy do Hoa Kỳ
bị ám ảnh bởi chiến tranh Triều Tiên, Hoa Kỳ chủ trương tránh đụng độ với
Trung Cộng ở Việt Nam. (Mark Moyar, Triumph
Forsaken, The Vietnam War,
1954-1965, New York: Cambridge University Press, 2006, tr. 306.) Hoa Kỳ lo ngại nếu đánh ra BVN, thì TC sẽ
can thiệp như đã từng can thiệp ở Triều Tiên năm 1951.
Với chiến lược phòng thủ, chỉ
chống trả những đợt tấn công của lực lượng CS, mà không tấn công hang ổ hậu
cứ của CS ở BVN, chận đứng nguồn tiếp liệu cho quân đội CS từ BVN xuống
NVN, như Hoa Kỳ đã từng đánh ra BTT mới chận đứng được CS ở NTT, quân đội
Hoa Kỳ cũng như VNCH khó thành công trong việc ngăn chận chiến thuật du
kích và khủng bố tấn công liên tục khắp nơi trên lãnh thổ VNCH.
Ngoài ra chính phủ Hoa Kỳ còn
buộc quân đội của mình phải tuân thủ “quy tắc tham chiến” (rules of
engagement) tức quy tắc ứng xử khi lâm chiến, như một thứ cẩm nang chiến
tranh. Những quy tắc tham chiến giới hạn hoạt động của
phi cơ, giới hạn hỏa lực yểm trợ trên chiến trường, làm giảm sức mạnh của
quân đội Hoa Kỳ.
Đầu năm 1968, quân đội CS tại
NVN lên đến khoảng 129,200 quân tác chiến, kể cả quân du kích. Khi bắt đầu tổng tấn công, lực lượng nầy
tăng thành 147,200 người, đa số đều trẻ tuổi, đôi khi rất trẻ. Con số thực tế có thể còn cao hơn rất nhiều. Đa số cán binh CS được gởi từ BVN vào NVN
chiến đấu. (Trong lúc quân CS vào
thành phố, dân chúng nghe rất nhiều cán binh CS nói giọng Bắc.)
Lúc đầu CS áp dụng chiến
thuật du kích, nay đánh chỗ nầy, mai phá chỗ khác, gây tiêu hao mỗi ngày
một nhiều. Khi thấy lực lượng đủ mạnh ở một nơi nào đó, hoặc một thời điểm
nào đó, CS mới chuyển từ du kích chiến qua vận động chiến, như trường hợp
tổng tấn công Tết Mậu Thân.
Quân đội CS theo kỷ luật sắt,
dưới quyền điều khiển của những chính uỷ CS, tức uỷ viên chính trị của đảng
Lao Động. Riêng tại Huế, có nơi CS
xích chân bộ đội vào các cổ súng máy, không thể bỏ trốn, phải chiến đấu cho
đến khi bị bắn chết tại chỗ. (Nhiều
tác giả, Technology and the Air
Force: A Retrospective Assessement, Washington D.C: Air Force History
and Museums Program, United States Air Force, 1997, tr. 129.) (Sau khi quân đội VNCH tái chiếm Huế,
người viết nghe kể quân CS bị xích chân vào các khẩu súng trung liên trấn
giữ trên các dãy hoàng thành chung quanh Đại nội ở Huế và bị máy bay bắn
chết.)
Ngày 26-1-1968, một số cán
binh CS hồi chánh tại Quảng Trị đã khai rằng BVN đưa quân vào NVN, nên BVN
phải sử dụng thanh niên trong tuổi nghĩa vụ quân sự, tổ chức thành các đơn
vị bảo vệ miền BVN. Thực tế từ tháng
6-1965, khoảng 320,000 viện binh Trung Quốc đã vào BVN, bảo vệ các tỉnh
phía bắc Hà Nội, để quân BVN tiến xuống đánh NVN. (Qiang Zhai, China & Vietnam Wars, 1950-1975,
The University of North Carolina Press, 2000, tr. 135.)
Võ khí quân CS sử dụng trong
cuộc tổng tấn công Mậu Thân khá tối tân như súng AK 47, xe tăng T54 đều do
Liên Xô viện trợ. Lãnh đạo quân cộng
sản lúc đó tại NVN gồm Phạm Hùng, uỷ viên bộ Chính trị đảng Lao Động, làm
chính ủy, tư lệnh là trung tướng Hoàng Văn Thái (mới thay trung tướng Trần
Văn Trà năm 1967), tham mưu trưởng là đại tá Lê Đức Anh.
2. LỆNH TẤN CÔNG CỦA CỘNG
SẢN
Nhân dịp đầu năm dương lịch
1968, Hồ Chí Minh (HCM) gởi đến Ngoại giao đoàn ở Hà Nội, cùng các nhân
viên cao cấp của đảng LĐ và nhà nước Hà Nội một thiệp chúc Tết màu hồng,
trên có in bài thơ “Mừng xuân 1968” của HCM. Bài thơ nầy còn được phổ biến rộng rãi
trên báo chí và trên đài phát thanh Hà Nội vào ngày Tết dương lịch
(1-1-1968).
Đúng giao thừa Tết âm lịch ở
BVN theo lịch mới của BVN (tối 28 rạng 29-1-1968), nghĩa là 24 giờ trước
tối giao thừa ở NVN theo lịch NVN (tối 29 rạng 30-1-1968), bài thơ “Mừng
xuân 1968” do HCM viết và chúc Tết dương lịch (1-1-1968), được phát lại
trên đài phát thanh Hà Nội, nói là để chúc Tết đồng bào nhân dịp năm mới âm
lịch, như sau:
“Xuân nầy
hơn hẳn mấy xuân qua,
Thắng
trận tin vui khắp mọi nhà.
Nam
Bắc thi đua đánh giặc Mỹ,
Tiến
lên!
Toàn
thắng ắt về ta.”
(Hồ Chí Minh toàn tập, tập
12: 1966-1969, xuất bản lần thứ hai,
Hà Nội: Nxb. Chính Trị Quốc Gia, 2000, tt. 333-334.)
Khi đọc bài thơ trên, đến câu
thơ chót (Tiến lên! Toàn thắng ắt về
ta), HCM đã dùng sức hét lên thật to, rất khác thường hai chữ
"Tiến lên!". Sau nầy người
ta mới hiểu bài thơ nầy được CS dùng làm mật khẩu ra lệnh tổng tấn công ở
NVN.
Bài thơ nầy được đài phát
thanh Hà Nội lập đi lập lại nhiều lần từ đêm giao thừa đến suốt ngày mồng
Một tháng giêng âm lịch (Tết) ở BVN (29-1-1968), tức là ngày 30 tháng chạp
năm đinh mùi ở NVN. Như thế, trong
suốt ngày hôm đó (29-1-1968), một ngày trước Tết ở NVN, quân đội cộng sản ở
khắp NVN đều nghe bài nầy và biết đó là hiệu lệnh của Hồ Chí Minh chuẩn bị
ra quân tấn công vào đêm giao thừa ở NVN (đêm 29 rạng 30-1-1968.).
Tại NVN, trước giờ xuất phát
tấn công, bộ đội CS được nghe các cấp chỉ huy đọc nhật lệnh của bộ Tư lệnh
các Lực lượng Võ trang MTDTGP. Trong
lệnh đó, câu đầu tiên là câu của kết bài thơ chúc Tết của Hồ Chí Minh:
"Tiến lênh, toàn thắng ắt về ta”..
Điều nầy càng xác định bài thơ chúc Tết của HCM là lệnh xuất quân
chiến dịch “Tổng công kích và tổng khởi nghĩa” của CS. (Don Oberdorfer, Tet!, New York: Nxb. Da Capo, 1984, sđd. tt. 75.)
Bài thơ chúc Tết của HCM đầu
năm 1968 và đầu năm Mậu Thân chính là lệnh tấn công của CSVN, và cũng là
lệnh thảm sát đồng bào miền Nam Việt Nam trong Tết dân tộc năm 1968. (Còn
tiếp bài 3: Cuộc chiến trên toàn lãnh thổ VNCH.)
TRẦN GIA PHỤNG
(Toronto, 12-3-2016)
TÀI LIỆU:
NHẬT LỆNH CỦA BỘ TƯ LỆNH,
CÁC LỰC LƯỢNG VÕ TRANG GIẢI PHÓNG MIỀN
NAM
Dưới đây là nhật lệnh của bộ
Tư lệnh các Lực lượng võ trang của MTDTGPMNVN. Nhật lệnh nầy do các cấp chỉ huy cộng sản
đọc cho các đơn vị trước khi xuất quân vào tối 29-1-1968, tức tối giao thừa
Tết Mậu Thân tại Nam Việt Nam. Lệnh
nầy đã được tác giả Douglas Pike dịch qua Anh ngữ và đăng trong bài
"The 1968 Viet Cong Lunar New Year Offensive in South Vietnam"
[Cuộc tấn công Tết âm lịch năm 1968 của Việt Cộng ở Nam Việt Nam], do Phái
bộ Hoa Kỳ tại Sài Gòn phát hành ngày 14-2-1968. Bản dịch nầy được đăng lại trong sách đã
dẫn của Don Oberdorfer, tt. 75, 76, và chú thích ở tr. 359. Rất tiếc không có nguyên văn tiếng Việt
nhật lệnh nầy của MTDTGP, nên chúng tôi dịch lại từ bản dịch Anh văn của
Douglas Pike để làm tài liệu tham khảo, chỉ có thể giữ đại ý chứ không phải
là nguyên bản tiếng Việt của nhật lệnh.
Trong khi dịch, người viết tạm dùng từ ngữ và cách hành văn theo lối
cộng sản lúc đó. Ngoài ra, câu đầu
của nhật lệnh là câu cuối của bài thơ chúc Tết của Hồ Chí Minh thì lấy theo
nguyên bản bằng tiếng Việt ("Tiến
lên toàn thắng ắt về ta."), dầu đã được Douglas Pike dịch là
"Move forward to achieve final victory" (Tiến lên hoàn thành
chiến công cuối cùng.)
ORDER OF THE DAY
OF THE HEADQUARTERS,
ALL SOUTH VIETNAM
LIBERATION ARMED FORCES
To all cadres and combatants,
"Move forward to achieve
final victory."
The Tet greeting of Chairman
Ho is actually a combat order for our entire Army and population.
And in compliance with the
attack order of the Presidium, Central Committee, South Vietnam Liberation
Front, all cadres and combatants of all South Vietnam Liberation Armed
Forces should move forward to carry out direct attacks on all the
headquarters of the enemy, to disrupt the United States imperialists' will
for aggression and to smash the Puppet Government and Puppet Army, the
lackeys of the United States, restore power to the people, completely
liberate the 14,000,000 people of South Vietnamfulfill our revolutionary
task of establishing democracy throughout the country.
It will the the greatest
battle ever fought throughout the history of our country. It will bring forth world-wide change but
will also require many sacrifices.
It will decide the fate and survival of our Fatherland and will
shake the world and cause the most bitter failure to the imperialist
ringleaders.
Our country has a history of
4,000 years of fighting and defeating foreign aggression, particularly glorious
battles such as Bach Dang, Chi Lang, Dong Da and Dien Bien Phu. We defeated the special war and we are
defeating the limited war of the Americans.
We resolutely move forward to completely defeat the American
aggressors in order to restore independence and liberty in our country.
Dear comrades,
It is evident that the
American aggressors are losing.
The call for assult to
achieve independence and liberty has sounded.
The Truong Son [the Annamite
mountains] and the Mekong River are moving.
You, comrades, should act as
heroes of Vietnam and with the spirit and pride of combatants of the
Liberation Army.
The final victory will be
with us.
TẠM DỊCH TỪ BẢN DỊCH ANH NGỮ
CỦA DOUGLAS PIKE:
NHẬT LỆNH CỦA BỘ TƯ LỆNH,
CÁC LỰC LƯỢNG VÕ TRANG GIẢI PHÓNG MIỀN
NAM
Hỡi cán bộ và chiến sĩ,
"Tiến lên toàn thắng ắt
về ta."
Lời chúc Tết của Hồ chủ tịch
đích thực là một mệnh lệnh chiến đấu cho toàn thể Bộ đội và nhân dân.
Hưởng ứng lệnh tấn công của
Chủ tịch đoàn, Trung ương cục, Mặt trận Giải phóng miền Nam, tất cả cán bộ
và chiến sĩ của các Lực lượng Võ trang Mặt trận Giải phóng miền Nam hãy
tiến lên tấn công thẳng vào các bộ chỉ huy địch, bẻ gãy ý đồ xâm lược của
đế quốc Mỹ và đập tan ngụy quyền ngụy quân bù nhìn, tay sai của Mỹ, giành
lại quyền cho nhân dân, giải phóng toàn bộ 14 triệu đồng bào miền Nam, hoàn
thành nhiệm vụ cách mạng là lập lại nền dân chủ trên cả nước.
Đây sẽ là trận chiến vĩ đại
nhất trong suốt quá trình lịch sử nước ta.
Nó sẽ làm thay đổi cả thế giới nhưng cũng đòi hỏi nhiều hy
sinh. Nó sẽ quyết định vận mạng và
sự sống còn của Tổ quốc, sẽ làm rung chuyển thế giới, và sẽ gây thất bại
chua cay cho bọn đầu sỏ đế quốc.
Đất nước chúng ta có 4,000
năm lịch sử đánh và thắng ngoại xâm, đặc biệt là những chiến công lừng lẫy
như Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa và Điện Biên Phủ. Chúng ta đã thắng cuộc chiến tranh đặc
biệt và chúng ta đang thắng cuộc chiến tranh giới hạn của Mỹ. Chúng ta cương quyết tiến lên đánh bại
hoàn toàn bọn xâm lược Mỹ để giành lại độc lập và tự do cho xứ sở.
Các đồng chí thân mến,
Rõ ràng là bọn xâm lược Mỹ
đang thua.
Giờ tiến công để giành lại
độc lập và tự do đã điểm.
Núi Trường Sơn và sông Cửu
Long đang chuyển mình.
Hỡi các đồng chí, hãy làm
người hùng Việt Nam với tinh thần và lòng kiêu hãnh của chiến sĩ Bộ đội
Giải phóng.
Thắng lợi cuối cùng ắt về ta.
|